در ارتودنسی ثابت پس از برداشتن براکت ها، بسیاری از بیماران متوجه تغییر رنگ یا لکه های جزئی روی دندان های خود می شوند. این وضعیت کاملاً طبیعی است و می توان به راحتی آن را برطرف کرد. اما خب سوالی مهمی که در این خصوص مطرح می شود این است که چطور فرآیند سفید کردن دندان ها بعد از ارتودنسی را انجام دهیم؟ چه روش هایی برای این منظور وجود دارد؟
علت تغییر رنگ دندان ها بعد از ارتودنسی چیست؟
تغییر رنگ دندان ها بعد از پایان درمان ارتودنسی، اتفاقی است که ممکن است برای برخی افراد رخ دهد. این تغییر رنگ معمولاً به دلیل ترکیبی از عوامل مختلفی است که در طول دوره درمان ارتودنسی فعال بوده اند:
تجمع پلاک و جرم در اطراف براکت ها
وجود براکت ها، سیم ها و سایر اجزای ارتودنسی روی دندان ها، می تواند نقاطی را ایجاد کند که پلاک میکروبی و جرم دندانی به راحتی در آن ها تجمع می یابند. این پلاک ها اگر به طور منظم و کامل پاکسازی نشوند، می توانند باعث تغییر رنگ سطح دندان در اطراف براکت ها شوند.
مشکل در دسترسی کامل مسواک به سطح دندان ها
با وجود براکت ها، دسترسی مسواک به تمام سطوح دندان ها (به خصوص نواحی زیر براکت ها یا لبه های نزدیک به لثه)، دشوار می شود. خب عدم دسترسی کامل می تواند منجر به باقی ماندن ذرات غذا و پلاک و در نتیجه، تغییر رنگ در این نواحی شود.
مصرف مواد غذایی و نوشیدنی های حاوی رنگدانه های قوی
در طول درمان ارتودنسی، مصرف مکرر نوشیدنی هایی مانند:
- چای
- قهوه
- نوشابه های رنگی
- یا مواد غذایی دارای رنگدانه های قوی
می تواند به تدریج باعث جذب رنگ توسط پلاک ها یا حتی سطح دندان شود. این رنگ ها به خصوص در اطراف براکت ها بیشتر تجمع می کنند. در واقع یکی از اصلی ترین دلایل برای سفید کردن دندان ها بعد از ارتودنسی همین مواد رنگدانه دار است.

مینای دندانی نازک یا حساس به تغییر رنگ
برخی افراد به طور طبیعی دارای مینای دندانی نازک ترند یا حتی ساختاری دارند که بیشتر مستعد جذب رنگ و تغییر رنگ است. این حساسیت می تواند در دوران ارتودنسی، خود را بیشتر نشان دهد.
استفاده نادرست از دهان شویه ها یا خمیردندان های حاوی فلوراید زیاد
استفاده نامناسب یا بیش از حد از برخی دهان شویه ها یا خمیردندان هایی که حاوی ترکیبات خاص (مانند کلرهگزیدین در دهان شویه ها) یا فلوراید بالا هستند، در مواردی نادر می تواند باعث ایجاد لکه های سطحی یا تغییر رنگ دندان ها شود. در واقع اگر پروتکل های بهداشتی به درستی رعایت نشوند، ممکن است این مورد رخ دهد.
بهترین زمان برای سفید کردن دندان ها بعد از ارتودنسی چه وقتی است؟
زمان بندی پیشنهادی | دلیل علمی |
حداقل ۴ تا ۶ هفته بعد از برداشتن براکت ها | مینای دندان نیاز به بازسازی اولیه دارد |
بعد از بررسی کامل توسط دندان پزشک | وجود لکه های پوسیدگی یا تحلیل مینای پنهان باید بررسی شود |
نکته مهم: سفید کردن دندان ها بلافاصله پس از ارتودنسی توصیه نمی شود، زیرا مینای دندان ممکن است پس از حذف براکت ها حساس تر باشد.
روش های سفید کردن دندان ها بعد از ارتودنسی چیست؟
به طور کلی روش های مختلفی برای سفید کردن دندان ها پس از ارتودنسی وجود دارد که هر کدام ویژگی ها و کاربردهای خاص خود را دارند:
۱. بلیچینگ دندان در مطب یا همان آفیس بلیچینگ
این روش سفید کردن دندان ها بعد از ارتودنسی توسط دندانپزشک و در محیط کلینیک انجام می شود. آفیس بلیچینگ به دلیل غلظت بالای مواد سفیدکننده، نتایج سریع و چشمگیری دارد. مزایای این روش عبارتند از:

- استفاده از مواد سفیدکننده با غلظت بالا: در این روش، دندانپزشک از ژل های سفیدکننده با درصد بالای پراکسید هیدروژن یا کاربامید پراکسید استفاده می کند. این غلظت بالا باعث نفوذ عمیق تر و اثرگذاری بیشتر بر رنگدانه های دندان می شود.
- محافظت از لثه ها: پیش از اعمال مواد سفیدکننده، دندانپزشک با دقت کامل، لثه ها و بافت های نرم دهان را با موادی مخصوص محافظت می کند تا از تحریک و آسیب آن ها جلوگیری شود.
- نتیجه گیری سریع و یکنواخت: معمولاً در یک یا دو جلسه کوتاه، تغییر رنگ قابل توجهی در دندان ها ایجاد می شود و سفیدی حاصل شده نیز یکنواخت است.
- مناسب برای تغییر رنگ های عمیق: این روش برای افرادی که دندان هایشان دچار تغییر رنگ های عمیق تر و مقاوم تر هستند، انتخاب مؤثری است.
۲. بلیچینگ خانگی با قالب اختصاصی
این روش تحت نظارت دندانپزشک اما در منزل انجام می شود. دندانپزشک یک قالب شفاف و اختصاصی (شبیه الاینرهای شفاف ارتودنسی نامرئی) برای دندان ها می سازد و ژل سفیدکننده با غلظت کمتر در اختیار فرد قرار می دهد.
مراحل سفید کردن دندان ها بعد از ارتودنسی با روش خانگی عبارتند از:
- قالب گیری اختصاصی: ابتدا دندانپزشک از دندان ها قالب گیری می کند تا یک تری (قالب شفاف) دقیق و متناسب با قوس دندانی ساخته شود. این قالب به پخش یکنواخت ژل روی سطح دندان کمک می کند.
- مصرف ژل سفیدکننده: ژل سفیدکننده با غلظت متوسط (معمولاً پراکسید کاربامید ۱۰ تا ۱۶ درصد) داخل قالب ریخته شده و به مدت چند ساعت در روز یا طول شب، طبق دستور دندانپزشک، روی دندان ها قرار می گیرد.

یک نکته مهم در هوم بلیچینگ این است که ….
سفید کردن دندان ها بعد از ارتودنسی با این روش کمی زمان می برد. در واقع نتایج این روش به تدریج و طی چند هفته ظاهر می شوند. بنابراین نتیجه آهسته تر حاصل می شود اما برای افرادی که دندان های حساس دارند بسیار ایمن تر است..
۳. محصولات OTC (نوارهای سفیدکننده، ژل ها، خمیردندان ها)
این محصولات بدون نیاز به نسخه دندانپزشک در داروخانه ها و فروشگاه ها در دسترس هستند و راهکاری ساده برای سفید کردن دندان ها محسوب می شوند. مزایا و معایب سفید کردن دندان ها بعد از ارتودنسی با محصولات بدون نسخه عبارتند از:
- راهکار ساده و در دسترس: این محصولات به راحتی قابل تهیه و استفاده در منزل هستند و نیازی به مراجعه به دندانپزشک ندارند.
- اثر محدود و سطحی: غلظت مواد سفیدکننده در این محصولات بسیار پایین است. و معمولاً تنها می توانند لکه های سطحی دندان را از بین ببرند. برای تغییر رنگ های عمیق، تأثیر چندانی ندارند.
- مناسب برای لکه های خفیف: این محصولات بیشتر برای افرادی مناسب هستند که دندان هایشان لکه های خفیف سطحی دارند و به دنبال بهبود جزئی رنگ هستند.
- خطر تحریک لثه یا حساسیت: در صورت استفاده طولانی مدت یا نامناسب، ممکن است باعث تحریک لثه یا افزایش حساسیت دندان ها شوند، زیرا کنترل دقیقی بر میزان تماس ماده سفیدکننده با لثه وجود ندارد.
نکاتی مهم پیش از سفید کردن دندان ها که باید به آن ها توجه کنید
پیش از اقدام برای سفید کردن دندان ها بعد از ارتودنسی، توجه به این چند نکته کلیدی در ادامه اهمیت زیادی دارد. رعایت این موارد می تواند به دستیابی به نتایج بهتر و جلوگیری از عوارض احتمالی کمک کند:
فراموش نکنید که مشورت با دندانپزشک ضروری است
قبل از هرگونه اقدام برای سفید کردن دندان ها، باید با دندانپزشک مشورت کرد. دندانپزشک می تواند سلامت دهان و دندان ها را ارزیابی کرده و بهترین روش سفید کردن را متناسب با وضعیت خاص فرد توصیه کند. این مشاوره به شناسایی هرگونه مشکل پنهان که ممکن است بر نتایج تأثیر بگذارد، کمک می کند.
دندان ها باید کاملاً عاری از جرم و پلاک باشند (مهم ترین نکته در زمان سفید کردن دندان ها بعد از ارتودنسی)

برای اینکه مواد سفیدکننده بتوانند به طور یکنواخت و مؤثر روی سطح دندان ها عمل کنند، لازم است که دندان ها عاری از هرگونه جرم و پلاک باشند. تجمع جرم و پلاک می تواند مانع رسیدن ماده سفیدکننده به مینای دندان شود و منجر به نتایج ناهمگون در رنگ نهایی شود. بنابراین، پیش از سفید کردن دندان، انجام جرم گیری توصیه می شود.
در صورت وجود لکه های سفید (decalcification)، ابتدا باید درمان انجام شود
برخی افراد ممکن است روی سطح دندان های خود لکه های سفید رنگی داشتهباشند که نشان دهنده ضعیف شدن مینای دندان (دکلسیفیکاسیون) است. اگر این لکه ها پیش از سفید کردن دندان درمان نشوند، ممکن است پس از فرآیند سفید کردن، بیشتر مشخص شوند و ظاهر ناخوشایندی ایجاد کنند.
در چنین مواردی، دندانپزشک ابتدا درمان های ترمیمی یا تقویتی لازم را انجام می دهد. سپس سفید کردن دندان ها بعد از ارتودنسی را در نظر بگیرد.
افرادی با مینای ضعیف یا دندان های حساس باید با احتیاط اقدام کنند
کسانی که به طور طبیعی مینای دندان نازکی دارند یا دندان هایشان حساس است، ممکن است در طول سفید کردن دندان بعد از ارتودنسی دچار افزایش حساسیت شوند. در این موارد، دندانپزشک روش های با غلظت کمتر را توصیه می کند یا راهکارهایی برای کاهش حساسیت ارائه می دهد.
سفید کردن دندان های دارای پرشدگی یا روکش، ممکن است باعث ناهمسانی رنگ شود
نکته بسیار مهم این است که مواد سفیدکننده تنها روی بافت طبیعی دندان اثر می گذارند. پرکردگی های دندانی (مانند کامپوزیت یا آمالگام) و روکش، لمینت، کامپوزیت ونیر و … تغییر رنگ نمی دهند.
بنابراین، اگر دندان هایی با این ترمیم ها دارید، پس از سفید کردن دندان های طبیعی، ممکن است تفاوت رنگی بین آن ها و دندان های سفید شده ایجاد شود. احتمالا وقتی سفید کردن دندان ها بعد از ارتودنسی را انجام دادید، نیاز به تعویض ترمیم پیدا کنید.
سفید کردن دندان های حساس بعد از ارتودنسی چطور انجام می شود
برخی بیماران پس از ارتودنسی دچار حساسیت دندانی می شوند. در چنین شرایطی، بلیچینگ با غلظت بالا یا روش های تهاجمی توصیه نمی شود. در این موارد، گزینه های مناسب تر عبارت اند از:
- استفاده از خمیردندان مخصوص دندان حساس
- بلیچینگ کم غلظت با مدت زمان محدود
- سفیدسازی تدریجی با کنترل دقیق پزشک
- استفاده از ژل فلوراید برای تقویت مینا قبل از شروع سفید کردن

بعد از ارتودنسی بهترین کار آن است دندان ها را بلیچینگ کنید…
سفید کردن دندان ها بعد از ارتودنسی، اقدامی مکمل برای رسیدن به لبخندی زیباتر و درخشان تر است. اما انجام این کار باید با در نظر گرفتن شرایط بالینی، نوع تغییر رنگ، و زمان مناسب صورت گیرد. مراجعه به دندانپزشک یا حتی متخصص ارتودنسی خودتان برای انتخاب روش ایمن و مؤثر، اولین گام در رسیدن به نتیجه مطلوب خواهد بود.
پرسش و پاسخ رایج درباره سفید کردن دندان ها بعد از ارتودنسی
خیر. این لکه ها ناشی از کاهش مواد معدنی مینا هستند و ممکن است نیاز به درمان جداگانه (remineralization) داشته باشند.
خیر. باید چند هفته صبر کرد تا دندان ها به شرایط عادی بازگردند و حساسیت ها کاهش یابد.
در نوجوانان زیر ۱۸ سال توصیه نمی شود، مگر تحت نظارت دندانپزشک.
دیدگاهتان را بنویسید