تحلیل یا عقب نشینی لثه، به معنای فاصله گرفتن مارجین یا حاشیه لثه از روی دندان است. این مشکل علل زیادی دارد و گاها در برخی از افرادی که درمان ارتودنسی انجام می دهند نیز دیده‌می‌شود. ما در این مقاله می خواهیم به این موضوع بپردازیم که چرا ممکن است برخی بیماران تحلیل لثه در ارتودنسی را تجربه کنند، علائم این وضعیت چیست و چطور باید در صورت بروز آن را درمان کرد.
تحلیل لثه در ارتودنسی خیلی رایج نیست …
قبل از اینکه بخواهیم این بحث را باز کنیم، اجازه دهید به یک نکته اشاره کنیم. ببینید، عقب نشینی بافت لثه در زمان ارتودنسی واقعا چیز رایجی نیست. ما برخی مشکل مثل شکستگی براکت و سیم ارتودنسی داریم که تقریبا در بیشتر بیماران به صورت موردی دیده می شود. ولی اینطور نیست که همه بیمارانی که ارتودنسی می کنند با مشکل تحلیل لثه روبرو شوند.
این وضعیت تنها در برخی افراد رخ می دهد و معمولا هم ناشی از سهل انگاری و عدم رعایت دستورالعمل های ارتودنتیست، توسط بیمار است. بنابراین نگران این نباشید که چون شما ارتودنسی را شروع کرده‌اید، پس حتما لثه هایتان تحلیل می رود. نه اینطور نیست و این خیلی رایج نیست!
علائم تحلیل لثه در ارتودنسی چیست؟
اگر به هر دلیل با عقب رفتن بافت لثه در ارتودنسی روبرو شوید، ممکن است شاهد بروز علایم زیر باشید:
نمایان شدن ریشه دندان
اصلی ترین و واضح ترین علامت تحلیل لثه، نمایان شدن بخشی از ریشه دندان است. در حالت عادی، لثه به طور کامل روی ریشه دندان را می پوشاند. وقتی لثه تحلیل می رود، ریشه (که رنگ تیره تر و متمایل به زرد یا قهوه‌ای دارد)، قابل مشاهده می شود. این اتفاق می تواند روی یک یا چند دندان رخ دهد. (یعنی تحلیل لثه در ارتودنسی/یا در زمان های دیگر، سراسری نیست)
ایجاد حساسیت دندانی
وقتی ریشه نمایان می شود، عاج دندان که حساس تر از مینا است، در معرض محیط دهان قرار می گیرد. این مسئله باعث می شود دندان نسبت به موارد زیر حساسیت نشان دهد:
- سردی: نوشیدن آب سرد، خوردن بستنی یا حتی تنفس هوای سرد.
- گرمی: نوشیدن چای داغ یا غذاهای گرم.
- شیرینی: خوردن مواد غذایی شیرین.
- لمس: مسواک زدن یا تماس با زبان.
بلندتر به نظر رسیدن دندان ها
از آنجایی که لثه از روی دندان عقب نشینی کرده و بخشی از ریشه نمایان می شود، دندان ها بلندتر از حالت عادی به نظر می رسند. این تغییر ممکن است در ابتدا نامحسوس باشد، اما با پیشرفت تحلیل لثه در ارتودنسی (یا در زمان دیگر)، تفاوت طول دندان ها آشکارتر می شود و می تواند بر زیبایی لبخند تأثیر بگذارد.
تغییر رنگ دندان در ناحیه لثه
ریشه دندان ها معمولاً تیره تر از تاج آن هاست. با تحلیل لثه و نمایان شدن ریشه، یک تغییر رنگ در ناحیه اتصال لثه به دندان مشاهده می شود؛ این ناحیه اغلب تیره تر یا زردتر از قسمت بالای دندان به نظر می رسد. این تفاوت رنگ می تواند نشانه واضحی از تحلیل لثه در ارتودنسی/ یا در زمان های دیگر باشد.
لق شدن دندان (در موارد شدید)
در موارد شدید و پیشرفته تحلیل لثه، که با از دست رفتن قابل توجه استخوان نگهدارنده دندان همراه است، ممکن است دندان ها کمی لق شوند. البته این علامت بیشتر در بیماری های پیشرفته پریودنتال دیده می شود و در تحلیل لثه ناشی از ارتودنسی، در مراحل اولیه کمتر رایج است، مگر اینکه تحلیل بسیار وسیع باشد.
التهاب لثه (قرمزی و تورم) در کنار تحلیل
با اینکه تحلیل لثه در ارتودنسی به معنای عقب نشینی بافت است، اما در بسیاری از موارد (به ویژه اگر بهداشت رعایت نشده باشد)، هم زمان با تحلیل، التهاب لثه نیز وجود دارد. این التهاب می تواند به صورت:
- قرمزی و تورم لثه در اطراف دندان آسیب دیده.
- خونریزی لثه هنگام مسواک زدن یا استفاده از نخ دندان.
- احساس درد یا ناراحتی در ناحیه لثه.
- بوی بد دهان مداوم (هالیتوزیس).
ظاهر شود.
ایجاد شیار یا فرورفتگی در خط لثه
در برخی موارد، ممکن است یک شیار یا فرورفتگی کوچک در محل اتصال لثه به دندان (خط لثه) در ناحیه دندان های دچار تحلیل مشاهده شود. این شیار می تواند ناشی از مسواک زدن بیش از حد محکم یا آسیب های دیگر باشد.
علت تحلیل لثه در ارتودنسی چیست؟
خب برسیم به بحث علل اصلی بروز تحلیل لثه در ارتودنسی. در این بخش ما مهم ترین مواردی که در عقب نشینی بافت لثه دخیل هستند را توضیح می دهیم (در کل ۷ مورد اصلی):
۱. حرکت دندانی نامناسب یا سریع
حرکت بیش از حد یا سریع دندان ها در طول درمان ارتودنسی می تواند منجر به تحلیل استخوان آلوئولار (استخوان نگه‌دارنده‌دندان) و در نتیجه عقب نشینی بافت لثه شود. هنگامی که دندان ها از محدوده طبیعی استخوان خود خارج می شوند (به ویژه به سمت خارج از قوس دندانی)، لایه نازک کورتیکال استخوان اطراف ریشه ممکن است تحلیل برود و لثه را بدون حمایت رها کند.
۲. موقعیت اولیه نامناسب دندان ها (Dehiscence و Fenestration)
برخی دندان ها، به ویژه دندان های پرومینه (برجسته) که از ابتدا دارای پوشش استخوانی نازکی هستند، مستعد تحلیل لثه بیشتری در حین حرکت ارتودنسی هستند. در این موارد، حرکت دندان به سمت خارج از استخوان پایه می تواند باعث آشکار شدن ریشه دندان و تحلیل لثه شود.
۳. بیماری های پریودنتال و التهاب لثه
عدم رعایت بهداشت دهان و دندان در طول درمان ارتودنسی منجر به تجمع پلاک میکروبی و تارتار (جرم دندانی) می شود. این امر باعث بروز ژنژیویت (التهاب لثه) شده و در صورت پیشرفت، به پریودنتیت (بیماری پیشرفته لثه و استخوان) تبدیل می شود. که این خودش عامل اصلی تحلیل استخوان و متعاقباً تحلیل لثه در ارتودنسی است.
۴. نیروی ارتودنسی بیش از حد یا نامنظم
اعمال نیروهای بیش از حد یا نامنظم به دندان ها توسط دستگاه های ارتودنسی می تواند به رباط پریودنتال (بافت نگه دارنده دندان در حفره استخوان) و استخوان آلوئولار آسیب برساند. این آسیب منجر به پاسخ های التهابی مخرب و بازجذب استخوان می شود که نتیجه آن تحلیل لثه خواهد بود.
۵. فنوتیپ نازک لثه
افرادی که از نظر ژنتیکی دارای فنوتیپ لثه نازک هستند (یعنی لثه آن ها به طور طبیعی نازک تر و ظریف تر است)، حساسیت بیشتری به تحریکات مکانیکی و حرکت دندانی دارند. این افراد در مقایسه با کسانی که لثه ضخیم تری دارند، بیشتر مستعد تحلیل لثه در طول درمان ارتودنسی هستند.
۶. سابقه قبلی تحلیل لثه یا بیماری پریودنتال (از اصلی ترین علل تحلیل لثه در ارتودنسی)
وجود سابقه تحلیل لثه یا هرگونه بیماری پریودنتال فعال قبل از شروع ارتودنسی، ریسک عود یا تشدید تحلیل لثه را در طول درمان افزایش می دهد. در این موارد، کنترل و مدیریت دقیق وضعیت پریودنتال قبل و حین درمان ضروری است.
۷. ضربه ناشی از مسواک زدن نامناسب
استفاده از فشار بیش از حد هنگام مسواک زدن یا تکنیک های غلط مسواک زدن، به ویژه در نواحی مجاور بریس های ارتودنسی ثابت، می تواند منجر به سایش مکانیکی لثه و تحلیل تدریجی آن شود.
درمان عقب نشینی لثه در زمان ارتودنسی چیست؟
قبل از هرچیزی ممکن است درمان ارتودنسی در صورت بروز عقب نشینی لثه ها متوقف شود یا به تاخیر بی افتد ولی خیلی نگران این موضوع نباشید. زیرا سلامت شما بر هر چیزی ارجحیت دارد.
روش درمان بستگی به علت تحلیل و همچنین میزان آن دارد. اگر لثه فقط مقدار کمی بالا رفته و خیلی قابل توجه نیست، کارمان خیلی ساده تر است. شما می توانید با رعایت بهداشت دهان و دندان اول از همه جلوی تحلیل را بگیرید و سپس آن را معکوس کنید.
ولی وقتی میزان تحلیل لثه در ارتودنسی زیاد باشد احتمالا نیاز به جراحی دارید. مثلا ممکن است برایتان جراحی فلپ لثه یا پیوند لثه انجام شود.
معمولاً اگر متخصص خود را با دقت انتخاب کنید با تحلیل لثه روبرو نمی شوید ….
همانطور که در این نوشتار اشاره کردیم تحلیل لثه در ارتودنسی چیز رایجی نیست. بنابراین لطفا خیلی نگران این مساله نباشید. اولین اقدامتان این باشد که یک متخصص خوب و باتجربه پیدا کنید. متخصص، درمان را به خوبی برایتان پیش می برد و اگر حواستان به نکات و تذکرات ساده او باشد، اصلا با عقب نشینی بافت لثه روبرو نمی شوید.
چنانچه مایل هستید که درمان خود را بی خطر و کاملا اصولی آغاز کنید، می توانید همین الان برای دریافت مشاوره تخصصی و یا شروع درمان با ما تماس بگیرید. ما یک جلسه ویزیت تخصصی با دکتر درویش پور را برایتان هماهنگ می کنیم. قرار است در این جلسه به تمام سوالات و نگرانی ها شما پاسخ دهیم و دکتر برایتان یک طرح درمان اختصاصی در نظر بگیرند.
پاسخ به مهم ترین سوالات در خصوص تحلیل لثه در ارتودنسی
نه اینطور نیست. تنها درصد کمی از بیماران با این مساله روبرو مشوند. همین چند درصد معمولا مقصر خودشان هستند.
متفاوت است. چون روش های درمانی یکسان نیست، بنابراین ما نمی توانیم 1 قیمت دقیق ارائه دهیم. ولی شما می توانید انتظار داشته باشید که حداقل از 3 میلیون تومان هزینه کنید.
مشخصا پریودنتیست یا همان متخصص لثه.
دیدگاهتان را بنویسید