راهنمای کامل مدیریت درد در هفته اول ارتودنسی (حتما بخوانید)

شروع درمان ارتودنسی، به ویژه در هفته اول، معمولاً با کمی درد یا ناراحتی همراه است. این درد اغلب به خاطر فشاری است که به دندان ها وارد می شود و بافت های نرم دهان را تحریک می کند. اما این حس کاملاً طبیعی است و جای نگرانی ندارد. اگر از قبل بدانید با چه علائمی روبرو می شوید و چطور می توانید آن ها را کنترل کنید، این دوره برایتان راحت تر و قابل تحمل تر خواهد بود. چیزی که اینجا برایتان آماده ‌کرده‌ایم در واقع مدیریت درد در هفته اول ارتودنسی است.

چرا درد ارتودنسی در هفته اول شدیدتر است؟

درد اوایل درمان ارتودنسی، بیشتر به خاطر فشار ناگهانی و جدیدی است که براکت ها یا الاینرهای ارتودنسی نامرئی به دندان ها وارد می کنند. این فشار باعث می شود بدن یک واکنش التهابی نشان دهد و دندان ها هم (البته در حد خیلی کمی) داخل استخوان شروع به جابه جایی کنند.

دلیل اصلی این درد معمولاً 3 مورد زیر هستند:

• تحریک رباط های دور دندان: لیگامان های پریودنتال، همان رباط هایی هستند که دندان را به استخوان وصل می کنند و در اثر این فشار تحریک می شوند.
• فشار روی اعصاب دندان ها: براکت ها یا سیم ها ممکن است به اعصابی که اطراف دندان ها قرار دارند، فشار بیاورند.
• زخم های سطحی در دهان: در جاهایی که براکت ها با گونه یا لب تماس پیدا می کنند، گاهی زخم های کوچک و سطحی ایجاد می شود که دردناک هستند.

معمولاً این درد بین سه تا هفت روز اول بیشتر احساس می شود و بعد کم کم از شدتش کم خواهد شد. در واقع هدفمان ارائه چند راهکار جهت مدیریت درد در هفته اول ارتودنسی است وگرنه روزها و هفته های بعد اصلا چیزی حس نمی کنید.

انواع دردهایی که ممکن است در هفته اول تجربه کنید این ها هستند

در هفته اول، بیماران اغلب یکی یا چند مورد از این دردها را گزارش می کنند:

چطور درد ارتودنسی در هفته اول را مدیریت کنیم؟

حالا که می دانیم چرا در روزهای اول درمان ارتودنسی ممکن است کمی درد یا ناراحتی داشته باشیم، سوال مهم این است که چطور می توانیم این دوره را راحت تر پشت سر بگذاریم یا چطور مدیریت درد در هفته اول ارتودنسی را به خوبی انجام دهیم. در ادامه به چند راهکار عملی اشاره می کنیم تا هفته اول درمان برایتان قابل تحمل تر شود:

۱. استفاده منظم از مسکّن

یکی از راه های موثر برای کنترل درد ارتودنسی در هفته اول، استفاده از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مثل ایبوپروفن یا استامینوفن است. البته این کار حتماً باید با مشورت پزشک انجام شود. اما بهتر است چند نکته را هم رعایت کنید:

• سعی کنید تا جای ممکن، فقط در روزهای اول که درد بیشتر است، از این داروها استفاده کنید.
• بیشتر از دوزی که پزشک توصیه کرده، مصرف نکنید.
• اگر بیماری زمینه ای خاصی دارید، حتماً پیش از مصرف با پزشکتان مشورت کنید.

۲. مصرف غذاهای نرم و خنک

در هفته اول درمان ارتودنسی، بهتر است بیشتر سراغ غذاهای نرم و خنک بروید. چیزهایی مثل سوپ، پوره سیب زمینی، ماست، اسموتی و سبزیجات پخته شده انتخاب های خوبی هستند. غذاهای سفت یا چسبنده، فشار بیشتری به دندان ها می آورند و می توانند دردتان را بیشتر کنند. بنابراین باید برای مدیریت درد در هفته اول ارتودنسی این ها را مصرف نکنید.

غذاهایی که در این دوره به دردتان می خورند:

• پوره و فرنی
• ماست و دوغ
• اسموتی بدون دانه
• سوپ های رقیق
• تخم مرغ آب پز
• بستنی و یخ درمانی خوراکی (البته در حد معقول)

بیشتر بخوانید: اصول تغذیه در ارتودنسی (در طول درمان چه بخوریم چه نخوریم؟)

۳. استفاده از موم ارتودنسی

برای اینکه لب ها و گونه هایتان در تماس با براکت یا سیم زخم نشوند، حتماً از موم مخصوص ارتودنسی استفاده کنید. کافیست این موم را روی نقاط تیز یا هرجایی که احساس می کنید اذیتتان می کند، قرار دهید. این کار باعث می شود تماس فلز با بافت نرم دهانتان کم شود و حسابی راحت تر باشید.

۴. شست وشوی دهان با آب نمک ولرم

یکی از ساده ترین روش های طبیعی برای مدیریت درد در هفته اول ارتودنسی همین یک مورد ساده است. چرا؟ زیرا آب نمک یک ضدعفونی کننده ملایم و در عین حال یک تسکین دهنده طبیعی است. شست وشوی دهان با محلول آب نمک، دو یا سه بار در روز، می تواند به کم شدن التهاب و تسکین زخم هایی که احتمالا ایجاد شده اند، کمک زیادی بکند.

بیشتر بخوانید: راهنمای جامع بهداشت ارتودنسی (برای هر کسی که ارتودنسی انجام می دهد)

۵. پرهیز از تحریک های اضافی

در این دوره باید از هر چیزی که ممکن است دندان ها یا لثه هایتان را بیشتر تحریک کند، دوری کنید. مثلاً از جویدن ناخن، مداد یا غذاهای خیلی سفت خودداری کنید. همچنین مصرف نوشیدنی های اسیدی مثل نوشابه یا آب میوه های صنعتی ممکن است باعث تحریک لثه و بالا رفتن دردتان شود، پس بهتر است سراغشان نروید.

درد در روزهای اول ارتودنسی چه وقت غیر طبیعی است؟

در اغلب موارد، درد و ناراحتی طبیعی است و مدیریت درد در هفته اول ارتودنسی راحت است. اما در برخی شرایط (مثل موارد زیر)، باید سریعاً با ارتودنتیست صحبت کنید:

• درد بسیار شدید و غیرقابل تحمل
• تورم شدید لثه یا گونه
• تب یا علائم عفونت
• خونریزی غیرطبیعی
• درد ادامه دار بیش از ۱۰ روز

بهداشت دهان و دندان چه تاثیری در کنترل درد ارتودنسی در هفته اول دارد؟

تمیز نگه داشتن براکت ها و دندان ها در هفته اول، تاثیر زیادی در کم کردن التهاب و جلوگیری از عفونت زخم ها دارد. در این دوره برای مدیریت درد در هفته اول ارتودنسی، توصیه می شود این کارها را امتحان کنید:

• بعد از هر وعده غذا با مسواک نرم مسواک بزنید.
• از نخ دندان مخصوص ارتودنسی استفاده کنید.
• دهان شویه بدون الکل مصرف کنید (البته اگر نیاز بود و ارتودنتیست توصیه کرد).

آیا استفاده از الاینر (مثل اینویزالاین) هم باعث درد می شود؟

بله، الاینرها هم می توانند باعث درد شوند، اما معمولاً شدت دردشان کمتر از براکت های ارتودنسی ثابت است. الاینرها هم روی دندان ها فشار می آورند، ولی چون قطعات فلزی ندارند، زخم های دهانی کمتری ایجاد می کنند.

توصیه های ساده روانشناختی برای راحت تر گذراندن هفته اول ارتودنسی

خب علاوه بر اینکه می توانید مسکن مصرف کنید، از نظر روانی هم می توانید کارهایی انجام دهید تا هفته اول ارتودنسی برایتان راحت تر بگذرد. به عنوان مثال این توصیه ها به شما کمک می کنند تا با این دوره کنار بیایید و به راحتی مدیریت درد در هفته اول ارتودنسی را انجام دهید:

به خودتان زمان بدهید چراکه بدن شما در حال تطبیق است

یادتان باشد که دندان ها و دهانتان دارند به یک شرایط جدید عادت می کنند. این روند کمی زمان می برد و طبیعی است که در ابتدا کمی احساس ناراحتی داشته‌باشید. صبور باشید و به بدنتان فرصت دهید تا خود را با دستگاه جدید وفق دهد.

با بیماران دیگر صحبت کنید تا بفهمید این تجربه مشترک است

صحبت با کسانی که تجربه ارتودنسی را داشته اند، می تواند حسابی به شما کمک کند. وقتی می بینید درد و ناراحتی شما یک تجربه مشترک است و بقیه هم این دوره را پشت سر می گذرانند، احساس تنهایی نمی کنید و روحیه تان بهتر می شود. این خودش یک مکانیزم مدیریت درد در هفته اول ارتودنسی و روزهای تنظیم دستگاه هاست.

اگر نوجوان هستید، برای این چند روز برنامه هایی مثل فیلم یا بازی های کم تحرک داشته باشید تا حواس تان پرت شود

در روزهای اول که ممکن است درد ارتودنسی بیشتر باشد، مشغول شدن به فعالیت هایی که حواستان را پرت کند، خیلی مفید است. دیدن فیلم، بازی های ویدیویی یا خواندن کتاب می تواند باعث شود کمتر به درد فکر کنید و این دوره را راحت تر سپری نمایید.

فراموش نکنید که درد ارتودنسی، درد درمان است، نه بیماری

این نکته از نظر روانی بسیار مهم است. دردی که تجربه می کنید، نشانه یک بیماری نیست، بلکه بخشی از یک فرآیند درمانی است که قرار است دندان های شما را مرتب کند و به بهبود لبخند و سلامت دهانتان منجر شود. درد بعد از ارتودنسی موقتی است و نتیجه ای مثبت خواهد داشت.

بیشتر بخوانید: جدول جدیدترین هزینه ارتودنسی دندان در سال 1404

پرسش و پاسخ ها رایج در خصوص مدیریت درد در هفته اول ارتودنسی