درمان های ارتودنسی طی دهه های اخیر مسیر یک بسیار پویا و موفقی را طی کرده‌اند. بنابراین خوشبختانه امروزه ابزارهای متنوعی برای اصلاح انواع و اقسام ناهماهنگی دندان ها در دسترس ما قرار دارد. مثلا سیستم ارتودنسی سرامیکی یکی از این روش های درمانی است که تلاش می کند عملکرد مؤثر ارتودنسی ثابت را حفظ کند، در حالی که ظاهر آن به شکل محسوسی کمتر جلب توجه می کند. یا به عبارتی کمتر در چشم است، حتی می توانیم بگوییم نامرئی است. در این مقاله ما هرچیزی که میبایست درباره سیستم ارتودنسی سرامیکی بدانید را به زبان ساده مورد بررسی قرار داده‌ایم.
روش ارتودنسی نامرئی در یک نگاه
| # | توضیحات |
| تعریف | روشی برای ردیف کردن دندان ها با استفاده از براکت های سرامیکی (شفاف یا همرنگ دندان) که به سطح دندان چسبانده می شوند و با سیم فلزی یا حتی شفاف به هم متصل می گردند. |
| تفاوتش با ارتودنسی فلزی | براکت های سرامیکی کمتر قابل مشاهده هستند. سرامیک نسبت به فلز استحکام کمتر اما زیبایی بیشتر دارد از نظر قیمت سیستم سرامیکی گران تر است |
| کاربردها | اصلاح نامرتبی دندان های متوسط تا شدید مناسب برای بزرگسالان و نوجوانانی که به زیبایی ظاهری اهمیت می دهند. مشکلاتی مانند اوربایت، آندربایت، فاصله بین دندان ها را به خوبی اصلاح می کند |
| مزایا | ظاهر طبیعی تر و نامحسوس. عملکرد مشابه براکت های فلزی در حرکت دادن دندان ها. امکان استفاده از سیم های شفاف برای نامرئی تر شدن. ایده آل برای افراد شاغل در مشاغل عمومی. |
| معایب | هزینه بالاتر(نسبت به ارتودنسی فلزی) احتمال لک شدن (با مصرف مواد رنگی مثل قهوه، چای، سس و …) احتمال بالای شکنندگی (مقاومت کمتر در برابر ضربه یا غذاهای سفت) اصطکاک بیشتر (ممکن است درمان را در برخی موارد طولانی تر کند.) عدم تناسب برای کیس های بسیار پیچیده (در موارد شدید، فلزی گزینه بهتری است) |
| مدت زمان درمان | مشابه ارتودنسی فلزی (۶ ماه تا ۳ سال بسته به شدت مشکل). |
| مراقبت های لازم | رعایت بهداشت دهان (مسواک، نخ دندان). پرهیز از غذاهای سفت و چسبنده. محدودیت مصرف مواد رنگی. ویزیت های منظم ارتودنتیست. |
| هزینه تقریبی | 95 تا 110 میلیون تومان (بر اساس کلینیک و پیچیدگی درمان). |
| گزینه های جایگزین | ارتودنسی فلزی (ارزان تر، مقاوم تر). الاینرهای شفاف (مثل اینویزیلاین برای موارد خفیف). ارتودنسی لینگوال (پشت دندانی). |
ارتودنسی سرامیکی چیست؟
سیستم ارتودنسی سرامیکی یک راه برای صاف کردن دندان هاست که در آن، از براکت هایی که جنس سرامیک هستند استفاده می شود. این براکت ها معمولاً شفاف هستند یا رنگی شبیه به رنگ طبیعی دندان ها دارند.
آن ها با چسب مخصوص به سطح دندان ها وصل می شوند (درست مثل براکت های فلزی معمولی). بعد از چسباندن براکت ها، یک سیم فلزی از میان آن ها رد می شود و به هم وصلشان می کند. این سیم و براکت ها با هم روی دندان ها فشار ملایمی وارد می کنند. فشاری که از آن صحبت می کنیم کم کم باعث می شود دندان ها حرکت کنند و در جایگاه خودشان درست یا ردیف شود.
تفاوت سیستم سرامیکی با روش سنتی چیست؟
تفاوت اصلی این نوع ارتودنسی با براکت های فلزی قدیمی، در ظاهر آن است. براکت های فلزی معمولاً خیلی مشخص هستند و واقعا به راحتی دیده می شوند. اما براکت های سرامیکی با رنگ طبیعی دندان ها هماهنگ هستند و کمتر به چشم می آیند. این مساله باعث می شود که در طول درمان، دندان های شما ظاهر طبیعی تری داشته باشند.
ارتودنسی سرامیکی برای چه کسانی مناسب است؟
ارتودنسی سرامیکی بیشتر برای بزرگسالان و نوجوانانی خوب است که دوست دارند در طول درمان ارتودنسی، دستگاهشان کمتر دیده شود. یعنی کسانی که به زیبایی ظاهرشان در این دوران اهمیت می دهند. در واقع این افراد معمولاً به دنبال راهی هستند که هم دندان هایشان را صاف کنند و هم ظاهرشان در طول درمان، طبیعی به نظر برسد.
سیستم سرامیکی چه مشکلاتی را برطرف می کند؟
این روش در بسیاری از موارد که دندان ها نامرتبی متوسط تا شدید دارند، می تواند به خوبی عمل کند و دندان ها را به جای درستشان برساند. پس، اگر به دنبال یک راه حل مؤثر و دائمی برای صاف کردن دندان ها هستید و در عین حال دوست ندارید براکت هایتان خیلی مشخص باشند، ارتودنسی سرامیکی می تواند گزینه خوبی برای شما باشد.
مزایای ارتودنسی سرامیکی چیست؟
حالا ببینیم استفاده از براکت های سرامیکی چه مزایا و معایبی دارند. اجازه دهید ابتدا مزایا را مرور کنیم:
براکت ها اینجا زیباتر هستند ….
یکی از مهم ترین و اصلی ترین مزیت های ارتودنسی سرامیکی، زیبایی ظاهری بیشتر آن در مقایسه با براکت های فلزی است. چون براکت های سرامیکی از جنسی ساخته شده‌اند که شفاف هستند (یا رنگی شبیه به رنگ طبیعی دندان ها دارند)، وقتی روی دندان های شما متصل می شوند، کمتر به چشم می آیند و خودشان را خیلی نشان نمی دهند.
از نظر کارایی، این روش عملکردی کاملاً مشابه با ارتودنسی ثابت سنتی (فلزی) دارد.
یعنی درست مثل براکت های فلزی، می تواند دندان ها را به همان خوبی و با همان دقت لازم، آرام آرام جابجا کند و به جای درستشان برساند. پس نباید نگران باشید که چون زیباتر است، کارایی کمتری دارد. این دو از نظر نتیجه نهایی مشابه هم هستند.
ارتودنسی سرامیکی در بسیاری از ناهنجاری های دندانی قابل استفاده است.
از مشکلات متوسط دندان ها که نیاز به مرتب شدن دارند تا حتی بعضی از موارد شدیدتر ناهنجاری های دندانی را می توان با این روش به خوبی درمان کرد. این نشان می دهد که سیستم سرامیکی بسیار کاربردی و همه کاره هستند و فقط برای موارد خیلی ساده استفاده نمی شوند.
برای افراد شاغل بسیار مناسب است
همین ویژگی زیبایی و نامرئی بودن نسبی، ارتودنسی سرامیکی را برای بسیاری از افراد، جذاب و مناسب می کند. برای مثال، کسانی که در محیط کارشان زیاد با مردم در ارتباط هستند، یا عکس و فیلم می گیرند، می توانند با خیال راحت از این روش استفاده کنند و نگران دیده شدن براکت هایشان نباشند. این مساله قطعا به آن ها اعتماد به نفس بیشتری می دهد.
حتی گاهی سیم ها شفاف هستند ….
و برای اینکه این براکت های سرامیکی حتی کمتر هم دیده شوند و به زیبایی بیشتری دست پیدا کنیم، متخصصان ارتودنسی معمولاً از سیم های سفید یا شفاف در کنار آن ها استفاده می کنند.
این سیم ها هم مثل براکت ها، با رنگ دندان ها ترکیب می شوند و باعث می شوند که کل سیستم ارتودنسی روی دندان ها، تقریباً نامرئی به نظر برسد و لبخند شما در طول درمان نیز دلنشین باقی بماند.
🎯 بیشتر بخوانید: مزایا و فواید ارتودنسی چیست؟ (معرفی 9 مزیت شاخص ارتودنسی)
محدودیت ها و معایب ارتودنسی سرامیکی چیست؟
اما در کنار تمام خوبی ها و زیبایی هایی که سیستم سرامیکی دارد، چند نکته و محدودیت هم هست که باید به آن ها توجه کنیم تا بهترین تصمیم را برای خودمان بگیریم:
هزینه بالا (به نسبت ارتودنسی معمولی)
یکی از اولین نکاتی که باید بدانید این است که هزینه ارتودنسی سرامیکی معمولاً بالاتر از ارتودنسی فلزی است. چرا؟ به این دلیل که مواد اولیه سرامیکی برای ساخت براکت ها گران تر هستند و فرایند ساخت آن ها نیز ممکن است پیچیدگی بیشتری داشته باشد.
احتمال لک شدن بندها و خود براکت های سرامیکی وجود دارد
مخصوصاً اگر بهداشت دهان به درستی رعایت نشود یا مصرف مواد غذایی و نوشیدنی های رنگ زا زیاد باشد این احتمال پررنگ تر هم می شود. دلیلش هم ساده است زیرا سرامیک می تواند به مرور زمان رنگ ها را به خود جذب کند.
بنابراین، چیزهایی مثل چای پررنگ، قهوه، سس گوجه فرنگی یا زردچوبه می توانند باعث تغییر رنگ براکت ها و کش های متصل به آن ها شوند و ظاهر شفاف یا همرنگ دندان را کمی تیره کنند. برای جلوگیری از این اتفاق، رعایت دقیق بهداشت دهان و پرهیز از این مواد بسیار مهم است.
براکت های سرامیکی نسبت به براکت های فلزی، کمی شکننده تر هستند.
یعنی در صورت وارد شدن ضربه ناگهانی به دندان ها یا فشار بیش از حد (مثلاً گاز زدن غذاهای خیلی سفت)، احتمال شکستن یا لب پر شدن آن ها بیشتر است. اگر براکت بشکند، باید دوباره به متخصص مراجعه کنید تا آن را تعویض کند که این می تواند زمان و هزینه اضافی به همراه داشته باشد.
در برخی موارد خاص، اصطکاک بین سیم و براکت سرامیکی می تواند روند درمان را کمی کندتر کند.
این مساله به دلیل طبیعت سطح سرامیک است که ممکن است به اندازه فلز صاف و لغزنده نباشد و حرکت سیم در براکت را کمی با مقاومت روبرو کند. البته با پیشرفت های جدید در تکنولوژی ساخت براکت های سرامیکی، این مشکل تا حد زیادی کمتر شده است. اما خهمچنان ممکن است در بعضی موارد دیده شود.
تمام مشکلات را برطرف نمی کند!
و در نهایت، ارتودنسی سرامیکی برای برخی کیس های بسیار شدید یا مشکلاتی که نیاز به اعمال نیروی بسیار بالا دارند، مناسب نیست. در مواردی که دندان ها باید حرکت های خیلی پیچیده یا با نیروی زیاد داشته باشند، متخصص ممکن است تشخیص دهد که براکت های فلزی به دلیل استحکام بالاتر و قابلیت کنترل بهتر نیرو، روش مناسب تری هستند. به چه دلیل؟
این مساله در واقع به دلیل قدرت بالای فلز در تحمل فشار و ایجاد حرکت های خاص است که در برخی مواقع برای سرامیک ممکن نیست. کلا اگر احساس می کنید بازیگوش هستید یا در معرض ضربه و آسیب بهتر است از خیر براکت های سرمیکی بگذرید.
مقایسه ارتودنسی سرامیکی با دیگر روش ها در یک نگاه
| ویژگی | ارتودنسی فلزی | ارتودنسی سرامیکی | الاینر شفاف (ارتودنسی نامرئی) |
| ظاهر | کاملاً مشخص و در چشم است | تشخیصش سخت است | کاملا نامرئی |
| دوام | بسیار مقاوم است | نسبت به فلزی ها نسبتاً شکننده تر هستند | گرم می شوند یا ممکن است بشکنند |
| هزینه | قطعا اقتصادی است | از ارتودنسی ثابت بیشتر است | معمولاً گران تر از سایر روش ها |
| قابلیت درمان ناهنجاری شدید | بله | بله ولی با یک سری محدودیت | در برخی موارد محدود |
| نیاز به همکاری بیمار | کم (ثابت است) | کم (ثابت است) | زیاد (متحرک و وابسته به نظم استفاده) |
👋 بیشتر بخوانید: بهترین روش ارتودنسی دندان چیست؟ (مقایسه تمام روش های موجود)
چطور از ارتودنسی سرامیکی مراقبت کنیم؟
برای حفظ کارایی و صد البته ظاهر این نوع براکت ها، توصیه می کنیم همیشه به این چند نکته ساده حسابی توجه فرمایید:
- مصرف نوشیدنی های رنگی مانند قهوه، چای و نوشابه های تیره را کمتر کنید. بعد از اینکه میل کردید هم دهان خودتان را با آب تمیز شستشو دهید.
- حتما از مسواک بین دندانی برای تمیز کردن دقیق اطراف براکت ها کمک بگیرید.
- مثل سایر روش های ارتودنوسی، سعی کنید به طور منظم جهت چکاپ های دوره ای به متخصص مراجعه کنید.
- در آخر هم از خوردن خوراکی های سخت یا چسبناک که ممکن است به براکت ها آسیب بزند جدا پرهیز کنید.
پاسخ به سوالات رایج
تقریباً بله، خیلی کمتر از فلزی به چشم می آید.
بله، معمولاً همان قدر موثر است.
خیر، سرعت درمان با ارتودنسی ثابت معمولی یکسان است.
خود براکت نه، ولی کش‌هایشان ممکن است لک بگیرند.
