یکی از بزرگترین مزایایی که احتمالاً در مورد ارتودنسی نامرئی شنیدهاید، “بهداشت آسان تر” در مقایسه با دستگاه های ثابت فلزی است. این حرف کاملاً درست است، اما یک سوءتفاهم کوچک هم در مورد آن وجود دارد. اینکه “آسان تر” به معنای “کم اهمیت تر” نیست. در واقع، بهداشت دهان و دندان در ارتودنسی نامرئی شاید حتی مهم تر از روش های دیگر باشد، چون موفقیت و سلامت کل درمان شما مستقیماً به آن گره خوردهاست.
اگر در این زمینه کوتاهی کنید، نه تنها به لبخند دلخواه تان نمی رسید، بلکه ممکن است با دندان هایی پوسیده و لثه هایی بیمار، درمان را به پایان برسانید. بیایید با هم، خیلی خودمانی و قدم به قدم، ببینیم چطور می توانید در این دوره، بهداشت را به شکلی اصولی رعایت کنیم.
مقایسه سریع بهداشت در ارتودنسی نامرئی در مقایسه با ارتودنسی ثابت
| ویژگی | بهداشت در ارتودنسی نامرئی | بهداشت در ارتودنسی ثابت (فلزی) |
|---|---|---|
| دسترسی به دندان ها | کامل و بدون مانع (پس از خارج کردن الاینر) | محدود به دلیل وجود براکت و سیم |
| ابزارهای لازم | مسواک و نخ دندان معمولی | نیاز به مسواک بین دندانی و نخ دندان مخصوص |
| ریسک لکه های سفید | کم (اگر بهداشت رعایت شود) | بالا (به دلیل تجمع پلاک اطراف براکت ها) |
| ریسک بیماری لثه | کم (چون تمیز کردن خط لثه آسان است) | بالا (به دلیل سختی در تمیز کردن) |
| نیاز به نظم | بسیار بالا. باید بعد از هر وعده غذایی انجام شود. | بالا. نیاز به صرف زمان و دقت زیاد دارد. |
همانطور که می بینید، بهداشت دهان و دندان در ارتودنسی نامرئی از نظر “تکنیکی” آسان تر است، اما از نظر “نظم و تکرار”، سخت گیرانه تر است.
اول از هرچیزی با دو روی سکه بهداشت دهان و دندان در ارتودنسی نامرئی آشنا شویم ….
ببینید الاینرهای شفاف، یک ویژگی منحصر به فرد دارند که هم بزرگترین نقطه قوت و هم بزرگترین نقطه ضعف آن هاست: متحرک بودن.
روی خوب سکه این هست که …
شما برای مسواک زدن و نخ دندان کشیدن، پلاک ها را از دهان تان خارج می کنید. این یعنی می توانید به راحتی و بدون هیچ مانعی، تمام سطوح دندان هایتان را درست مثل همیشه تمیز کنید. این یک مزیت فوق العاده است.

روی دیگر سکه هم که نقطه ضعفش است این است که …
همین پلاک ها، مانند یک پوشش پلاستیکی، جلوی شستشوی طبیعی دندان ها توسط بزاق را می گیرند. اگر شما بعد از صرف غذا، بدون تمیز کردن دندان ها، الاینر را در دهان بگذارید، در واقع دارید تمام ذرات غذا، قند و اسید را برای ساعت ها روی سطح دندان هایتان پرس می کنید! این یک دستورالعمل بی نقص برای ایجاد پوسیدگی و بوی بد دهان است.
بنابراین، بهداشت دهان و دندان در ارتودنسی نامرئی نیاز به یک روتین جدید و بسیار دقیق دارد.
جعبه ابزار شما برای یک بهداشت بی نقص چه چیزهایی باید باشد؟
برای اینکه بتوانید به بهترین شکل از دندان ها و الاینرهایتان مراقبت کنید، به چند ابزار ساده اما ضروری نیاز دارید. بهتر است یک “کیت بهداشتی همراه” برای خودتان درست کنید تا همیشه و همه جا این وسایل را داشته باشید:

- یک مسواک با موهای نرم، بهترین انتخاب برای تمیز کردن دندان ها بدون آسیب رساندن به لثه هاست.
- خمیردندان حاوی فلوراید تقریبا همیشه بهترین دوست مینای دندان شما برای مقابله با حملات اسیدی است.
- استفاده روزانه از نخ دندان برای تمیز کردن سطوح بین دندانی، کاملاً ضروری است.
- و یک مسواک نرم دیگر، فقط و فقط برای تمیز کردن الاینرهایتان. هرگز از همان مسواکی که با آن دندان هایتان را می زنید، استفاده نکنید.
- کیس محافظ الاینر هم که بدون شک بخشی از کیت بهداشتی شماست!
نیاز به یک روتین خوب برای بهداشت دهان و دندان در ارتودنسی نامرئی دارید؟
البته ما به تمام مراجعان برنامه کامل روتین را خواهیم داد ولی اینجا هم خیلی سریع آن را با هم مرور کنیم. فقط حواستان باشد که این روتین باید بعد از “هر بار” که چیزی می خورید یا می نوشید (به جز آب)، آن را انجام دهید:
خارج کردن و آبکشی اولیه الاینرها
به محض اینکه خواستید چیزی بخورید، الاینرها را به آرامی از دهان خارج کرده و بلافاصله آن ها را با آب سرد بشویید. این کار از خشک شدن بزاق و پلاک روی آن ها جلوگیری می کند. سپس آن ها را در کیس محافظ خود قرار دهید.
مسواک زدن کامل دندان ها

بعد از اتمام غذا، نوبت به دندان هایتان می رسد. با دقت و حوصله، تمام سطوح دندان ها (سطح بیرونی، داخلی و جونده) را با مسواک و خمیردندان فلورایددار تمیز کنید. مطمئن شوید که هیچ ذره غذایی روی دندان ها باقی نمانده است. بهداشت دهان و دندان در ارتودنسی نامرئی یعنی “هیچ ذره غذایی نباید زیر پلاک زندانی شود”.
نخ دندان کشیدن، یک مرحله غیرقابل حذف
پس از مسواک، نوبت به تمیز کردن مهم ترین نقاط، یعنی فضاهای بین دندانی می رسد. با استفاده از نخ دندان، این فضاها را به دقت تمیز کنید. این کار از ایجاد پوسیدگی های بین دندانی که بسیار شایع هستند، جلوگیری می کند.
تمیز کردن خود الاینرها

حالا که دندان هایتان تمیز شد، نوبت به خود الاینرهاست. با آن مسواک جداگانه و نرم و مقدار خیلی کمی صابون مایع ملایم (یا فقط با آب)، سطح داخلی و خارجی الاینرها را به آرامی تمیز کنید. سپس آن ها را به خوبی با آب سرد آبکشی نمایید. این کار ساده، از کدر شدن و بو گرفتن پلاک های شما جلوگیری می کند. رعایت این نکته، بخش مهمی از مراقبت از ارتودنسی نامرئی است.
بیشتر بخوانید: راهنمای اصولی مراقبت از ارتودنسی نامرئی (حتما و حتما بخوانید!)
قرار دادن مجدد الاینرهای تمیز روی دندان های تمیز
حالا که هم دندان ها و هم الاینرها تمیز و درخشان هستند، می توانید با خیال راحت پلاک ها را دوباره در دهان خود قرار دهید. کل این فرآیند شاید در ابتدا کمی زمان بر به نظر برسد، اما پس از چند روز به یک عادت سریع و روتین برای شما تبدیل خواهد شد.
اگر یک روز بیرون از خانه بودید و امکان مسواک زدن نداشتید چه؟
خب سوال پرتکراری هست که واقعا خیلی ها از ما می پرسند. خب ببنید زندگی همیشه طبق برنامه پیش نمی رود. اگر در شرایطی قرار گرفتید که دسترسی به مسواک نداشتید، این بهترین کاری است که می توانید انجام دهید:
- به دستشویی بروید و دهان خود را با آب برای چند بار بشویید. سعی کنید با چرخاندن آب در دهان، تا جای ممکن ذرات غذا را خارج کنید.
- الاینرهای خود را نیز با آب به خوبی بشویید.
- الاینرها را در دهان خود قرار دهید.
- در اولین فرصت ممکن که به خانه یا محل کار رسیدید، بلافاصله روتین کامل بهداشتی (مسواک و نخ دندان) را هم برای دندان ها و هم برای الاینرها انجام دهید.
ولی حواستان باشد شیطنت نکنید🙄! راه حلی که گفتیم فقط یک راه حل موقتی و اورژانسی است و نباید به یک عادت تبدیل شود. بهداشت دهان و دندان در ارتودنسی نامرئی نیاز به کمی برنامه ریزی دارد.

در نهایت، به یاد داشته باشید که …
روتین بهداشتی جدید در طول درمان ارتودنسی، صرفاً فقط برای دوره درمان شما نیست. این روتین ساده یک فرصت عالی برای یادگیری و نهادینه کردن عادات بهداشتی فوق العاده است که پس از پایان درمان نیز باید باید با شما باقی خواهد بماند. شک نکنید که عادت کردن به این روتین سلامت لبخند جدیدتان را برای تمام عمر تضمین خواهد کرد.
پاسخ به سوالات پرتکرار شما در خصوص بهداشت دهان و دندان در ارتودنسی نامرئی
خیر، بهتر است این کار را نکنید. دهانشویه های رنگی می توانند باعث ایجاد لک روی پلاک های شفاف شما شوند.
به احتمال زیاد شما خود الاینر را به اندازه کافی و با دقت تمیز نمی کنید و باکتری ها روی سطح آن کلونی تشکیل دادهاند.
نه نه! واترجت یک ابزار کمکی عالی برای شستشوی ذرات است، اما نمی تواند جای تماس فیزیکی نخ دندان برای حذف پلاک های متصل بین دندان ها را بگیرد.
در طول درمان ارتودنسی، توصیه می شود که به جای هر ۶ ماه، هر ۳ تا ۴ ماه یک بار برای یک چکاپ و جرم گیری ساده مراجعه کنید.