منظور از ارتودنسی دیجیتال چیست؟ (بررسی مزایا، معایب و هزینه این روش)

درمان های دندانپزشکی طی سال های اخیر دستخوش تغییرات گستردهای شدهاند. مثلا لیزر به راحتی در بیشتر درمان ها استفاده می شود، ایمپلنت ها به صورت تمام دیجیتال کار می شوند و …. در این میان، ارتودنسی هم عقب ننشسته و ارتودنتیست ها کم کم در حال استفاده از تکنولوژی های دیجیتال هستند. در این نوشتار می خواهیم به همین موضوع یعنی ارتودنسی دیجیتال بپردازیم. اگر این موضوع برای شما هم جالب است حتما این مقاله را بخوانید.
منظور از ارتودنسی دیجیتال چیست؟
ارتودنسی دیجیتال به استفاده از فناوری های نوین در تمام مراحل تشخیص، برنامه ریزی و اجرای درمان ارتودنسی گفته می شود. برخلاف روش های سنتی که وابسته به قالب گیری دستی و تنظیم دستی براکت ها هستند، در ارتودنسی دیجیتال همه چیز بر پایه داده های سه بعدی و نرم افزارهای تخصصی طراحی می شود. این شیوه نه تنها خطاهای انسانی را کاهش می دهد، بلکه باعث تسریع فرآیند درمان، افزایش دقت و بهبود نتیجه نهایی می شود.
درمان با روش دیجیتال برای چه کسانی مناسب است؟
تقریباً همه افرادی که به درمان ارتودنسی نیاز دارند، می توانند از مزایای ارتودنسی دیجیتال بهره مند شوند. ولی خب این روش به طور خاص برای بیماران زیر مناسب تر است:
۱. افرادی که به دنبال درمان سریع تر و قابل پیش بینی هستند
ارتودنسی دیجیتال با بهره گیری از نرم افزارهای شبیه سازی، امکان طراحی مسیر حرکت دندان ها را به صورت دقیق فراهم می کند. شفافیت در فرآیند درمان باعث می شود بیمار بداند در چه زمانی به چه نتیجه ای خواهد رسید. بنابراین برای کسانی که به دنبال برنامه ریزی دقیق، درمان منظم و پایان بندی روشن هستند، این روش انتخابی منطقی و هوشمندانهتر است.

۲. نوجوانان و بزرگسالانی که ظاهر براکت ها برایشان اهمیت دارد
در واقع ارتودنسی دیجیتال اغلب با استفاده از الاینرهای شفاف یا براکت های ظریف تر اجرا می شود، که در مقایسه با براکت های فلزی سنتی، کمتر جلب توجه می کنند. همین مساله برای نوجوانانی که نگران ظاهرشان در جمع هستند یا بزرگسالانی که در محیط کاری قرار دارند، اهمیت زیادی دارد. اگر شما هم در این ۲ دسته قرار دارید درمان به روش دیجیتال برای شما مناسب تر است.
۳. افرادی که تجربه ناخوشایند از قالب گیری سنتی دارند
برخی بیماران به دلایل مختلفی از جمله حالت تهوع، اضطراب یا ناهنجاری های دهانی، تحمل قالب گیری سنتی با مواد سیلیکونی را ندارند. حق هم دارند، تا زمانی که بشود بدون این علائم قالب گیری کرد چرا قالب گیری سنتی را تحمل کرد؟

۴. بیماران با مشکلات پیچیده ارتودنسی که نیاز به دقت بالا دارند
در برخی موارد، ناهنجاری های فک یا چینش دندان ها آن قدر پیچیده است که روش های سنتی پاسخ گو نیستند یا به دقت بالاتری نیاز دارند. ارتودنسی دیجیتال با توانایی شبیه سازی دقیق، امکان طراحی حرکت دندان ها به صورت مرحله به مرحله و با کنترل کامل را فراهم می کند. برای بیماران دارای مشکلات پیچیده، این روش می تواند نتیجه ای قابل اطمینان تر و کم خطاتر ارائه دهد.
مراحل ارتودنسی دیجیتال به چه صورت است؟
به طور خلاصه مراحل درمان ارتودنسی به شکل دیجیتال عبارتند از:
اسکن دیجیتال دهان
در نخستین مرحله، به جای قالب گیری با مواد سنتی، از اسکنر داخل دهانی برای تهیه مدل سه بعدی از دندان ها استفاده می شود. این اسکن کاملاً دقیق، بدون تماس و کاملاً بدون درد است و طی چند دقیقه انجام می شود.

تحلیل و طراحی دیجیتال
پس از تهیه مدل، متخصص ارتودنسی با کمک نرم افزارهای سه بعدی، موقعیت دندان ها را تحلیل کرده و حرکت آن ها را در طول درمان پیش بینی می کند. تمام مراحل درمان، از ابتدا تا انتها، پیش از شروع فیزیکی، شبیه سازی و قابل مشاهده است.
ساخت الاینر یا براکت اختصاصی
بر اساس طرح درمان، یا الاینرهای شفاف (در ارتودنسی نامرئی) ساخته می شوند یا براکت ها با تکنولوژی CAD/CAM طراحی و برای هر فرد به صورت سفارشی تولید می شوند.
اجرای درمان با نظارت دیجیتال
در طول درمان، امکان پایش روند پیشرفت با استفاده از ابزارهای تصویربرداری دیجیتال یا اپلیکیشن های موبایلی فراهم است. این مسئله به اصلاح سریع انحرافات احتمالی و کنترل بهتر درمان کمک می کند.
مزایای ارتودنسی دیجیتال نسبت به روش سنتی چیست؟
در این بخش می خواهیم به این موضوع بپردازیم که چرا افراد ترجیح می دهند به جای روش معمولی درمان، ارتودنسی دیجیتال را انتخاب کنند. عموما به خاطر این 5 علت است:
۱ دقت بسیار بالا در تشخیص و برنامه ریزی درمان
در ارتودنسی دیجیتال، داده های سه بعدی اسکن شده از دهان، به ارتودنتیست اجازه می دهند تا با جزئیات کامل وضعیت فک و دندان ها را بررسی کند. برخلاف قالب گیری دستی که خطاهای انسانی زیادی دارد، اسکن دیجیتال کاملاً قابل اعتماد است. نتیجه این دقت، کاهش خطاها و تسریع روند درمان خواهد بود.
۲. کاهش مدت زمان درمان و مراجعات حضوری
به دلیل طراحی علمی و شبیه سازی دقیق حرکت دندان ها، بسیاری از درمان های دیجیتال در مدت زمان کوتاه تری به نتیجه می رسند. همچنین در برخی موارد، امکان پایش درمان از راه دور وجود دارد که نیاز به مراجعه مداوم را کاهش می دهد. این مسئله برای بیماران پرمشغله یا ساکن شهرهای دورتر از تهران یک مزیت جدی محسوب می شود.
۳. راحتی بیشتر بیمار
اسکن دیجیتال جایگزین قالب گیری سنتی شده که معمولاً برای بیماران ناخوشایند و آزاردهنده است. ابزارهای جدید بدون تماس مستقیم، تنها در چند دقیقه تصویر کاملی از دهان تهیه می کنند. همچنین الاینرها یا براکت ها به صورت اختصاصی و دقیق طراحی می شوند که باعث کاهش تحریک لثه و آفت دهانی می شود. در مجموع، بیماران تجربه ای بسیار راحت تر در کل فرآیند خواهند داشت.
۴. پیش بینی نتیجه درمان پیش از شروع
یکی از جذاب ترین ویژگی های ارتودنسی دیجیتال، امکان مشاهده نتیجه نهایی درمان پیش از آغاز آن است. نرم افزارهای سه بعدی با شبیه سازی حرکات تدریجی دندان ها، به بیمار و ارتودنتیست کمک می کنند تا دید روشنی از مسیر درمان داشتهباشند. این شفافیت باعث افزایش اعتماد و رضایت بیمار می شود. همچنین در صورت نیاز، طرح درمان قبل از شروع اصلاح می شود.
۵. کاهش خطاهای انسانی در فرآیند درمان
در روش های سنتی، تنظیم براکت ها و سیم ها به صورت دستی انجام می شود. غالبا اینکار امکان بروز خطا را بالا می برد. اما در ارتودنسی دیجیتال، تمام مراحل از طراحی تا ساخت دستگاه ها، به کمک نرم افزارهای دقیق انجام می گیرد. خب همین کافیست تا این روند منجر به هماهنگی دقیق تر میان اجزای درمان و کاهش عوارض جانبی می شود. یعنی نتیجه نهایی هم دقیق تر است و هم با مشکلات کمتری همراه خواهد بود.

آیا فقط الاینرها را می توان به روش دیجیتال پیاده سازی کرد؟
خیر. گرچه امروزه بسیاری از مردم ارتودنسی دیجیتال را با الاینرهای شفاف یکی می دانند، اما این روش صرفاً به ارتودنسی نامرئی محدود نمی شود. در ارتودنسی با براکت نیز می توان از تمام امکانات دیجیتال، از طراحی تا ساخت، استفاده کرد. تفاوت اصلی در این است که در ارتودنسی نامرئی، طراحی دیجیتال به صورت کامل بر روند تولید و تعویض الاینرها تأثیرگذار است.
هزینه ارتودنسی دیجیتال چقدر است؟
هزینه درمان با تکنولوژی های جدید بر اساس:
- نوع دستگاه (براکت یا الاینر)
- میزان پیچیدگی درمان
- برند تجهیزات
- و موقعیت جغرافیایی کلینیک متفاوت است.
در حالت کلی، درمان با الاینرهای دیجیتال از روش های سنتی گران تر است. اما در ارتودنسی با براکت های دیجیتال، تفاوت هزینه کمتر خواهد بود. در عوض، نتایج دقیق تر و رضایت بیماران به مراتب بالاتر است.
👋 بیشتر بخوانید: جدول جدیدترین هزینه ارتودنسی دندان
آینده ارتودنسی دیجیتال به کجا می رسد؟
تقریبا همین الان هم، این تکنولوژی درمانی در حال تبدیل شدن به استاندارد جدید در درمان های ارتودنسی است. اما به نظر می رسد باید انتظار پیشرفت های بیشتری را بکشیم. زیرا با وجود پیشرفت هوش مصنوعی، قرار است اتفاقات بسیار مثبتی در زمینه ارتودنسی شاهد باشیم. مثلا این ها فقط یک بخش کوچک از فناوری های دندانپزشکی خواهند بود:
- چاپ سه بعدی مواد زیست سازگار
- اپلیکیشن های پایش از راه دور
- ربات های خمکننده سیم ارتودنسی
- و هوش مصنوعی در طراحی مسیر درمان
همه این ها نوید عصری را می دهند که در آن، درمان های ارتودنسی بیش از پیش شخصی، سریع تر و کم عارضه تر از همیشه خواهند بود.
پرسش و پاسخ های رایج درباره ارتودنسی دیجیتال
خیر. در بسیاری موارد، به دلیل طراحی دقیق تر دستگاه ها، فشار کمتری وارد می شود و تجربه درد کاهش می یابد.
بله. با استفاده از نرم افزارهای ارتودنسی دیجیتال، شبیه سازی کامل حرکت دندان ها و موقعیت نهایی قابل نمایش است.
هزینه ها کمی بالاتر است، اما مزایایی مانند دقت بالا، زمان کمتر و آسایش بیشتر، این اختلاف را توجیه پذیر می سازد.
در بسیاری از موارد بله، اما انتخاب نوع دستگاه (براکت یا الاینر) باید توسط متخصص و بر اساس سن و میزان همکاری کودک تعیین شود.