آیا انحراف چانه شما با ارتودنسی درمان می شود؟

ارتودنسی انحراف چانه یکی از جستجوهای رایج افرادی است که با این عدم تقارن در چهره خود مواجه هستند. اما آیا ارتودنسی به تنهایی می تواند این مشکل را حل کند؟ یا به درمان های پیچیده تری نیاز است؟ در این نوشتار به طور کامل در این خصوص صحبت می کنیم و میخواهیم بدانیم که مناسب ترین روش برای اصلاح این وضعیت انحراف دقیقا چیست.

اول باید بفهمیم که ریشه انحراف چانه شما کجاست؟

قبل از اینکه به سراغ راه حل ها برویم، باید علت اصلی مشکل را پیدا کنیم. انحراف چانه و فک می تواند دلایل مختلفی داشته‌باشد. و خب نوع درمان، مستقیماً به علت آن بستگی دارد. به طور کلی، ما با دو نوع اصلی انحراف روبرو هستم:

نوع اول: انحراف دندانی یا فانکشنال (Functional Shift)

در این حالت، مشکل اصلی در اسکلت و استخوان فک شما نیست. استخوان های فک شما متقارن هستند، اما یک یا چند دندان شما در موقعیت نادرستی قرار دارند. و همین مساله باعث می شود که شما برای روی هم قرار دادن دندان ها (جویدن)، فک پایین خود را به صورت ناخودآگاه به یک سمت منحرف کنید.

برای درک بهتر به این مثال توجه فرمایید …

تصور کنید یک دندان در فک بالای شما به سمت داخل کج شده است. شما برای اینکه بتوانید دندان های خلفی را روی هم بگذارید، مجبور می شوید فک پایین را کمی به آن سمت حرکت دهید تا آن دندان مزاحم را “رد” کنید. این انحراف عملکردی در طول زمان به یک عادت تبدیل می شود و به نظر می رسد که چانه شما کج است.

خبر خوب این است که …

این نوع انحراف، بهترین سناریوی ممکن است. چون مشکل ریشه در استخوان ندارد، ارتودنسی انحراف چانه در این حالت بسیار موثر است. متخصص ارتودنسی با اصلاح موقعیت همان دندان های مشکل ساز، “مانع” را برطرف کرده و به فک شما اجازه می دهد تا به راحتی و بدون انحراف، در مرکز صورت قرار بگیرد.

نوع دوم: انحراف اسکلتی (Skeletal Asymmetry)

اینجا داستان کمی متفاوت و پیچیده تر است. در این حالت، مشکل اصلی در خود استخوان فک است. یعنی یک سمت از فک پایین شما، بیشتر یا کمتر از سمت دیگر رشد کرده است. این عدم تقارن در رشد، باعث می شود که کل ساختار فک پایین به یک سمت منحرف باشد.

این مشکل می تواند دلایل مختلفی زیر را داشته باشد:

• ژنتیک و وراثت
• آسیب ها و ضربه های دوران کودکی به فک
• یا حتی رشد نامتقارن یکی از مفاصل فک (کندیل ها).

چالش اصلی در این نوع انحراف چیست؟

از آنجایی که ریشه مشکل در استخوان است، ارتودنسی به تنهایی نمی تواند استخوان را جابجا کند یا شکل آن را تغییر دهد. در این موارد، ارتودنسی انحراف چانه باید با درمان های دیگری، به خصوص جراحی فک، ترکیب شود.

متخصص ارتودنسی چطور تشخیص می دهد که انحراف شما دندانی است یا اسکلتی؟

نحوه تشخیص، در واقع اصلی ترین اقدام پیش از شروع درمانتان است. متخصص ارتودنسی برای اینکه تشخیص دقیق و خوبی داشته‌باشد معمولا از این 3 روش کمک می گیرد:

• او از شما می خواهد که دهان تان را به آرامی باز و بسته کنید و رابطه فک ها را در حالت های مختلف بررسی می کند.
• عکس های رادیوگرافی مانند OPG و به خصوص “سفالومتری لترال و پوستروانتریور” (PA Cephalometry)، اطلاعات دقیقی از ساختار، اندازه و تقارن استخوان های فک و صورت در اختیار او قرار می دهد.
• بررسی مدل های گچی یا دیجیتال دندان های شما به تشخیص دقیق تر کمک می کند.

با جمع بندی این اطلاعات، متخصص می تواند با قطعیت بگوید که آیا ارتودنسی انحراف چانه به تنهایی برای شما کافی است یا به یک رویکرد ترکیبی نیاز دارید.

بر اساس نوع انحراف چانه، روش های درمان آن به این دو صورت هستند….

حالا که با انواع انحراف آشنا شدیم، بیایید ببینیم برای هر کدام چه راه حلی وجود دارد.

اگر انحراف شما دندانی باشد، ارتودنسی به تنهایی کافیست

این بهترین خبر برای شماست. در این حالت، درمان نسبتاً ساده است:

• متخصص ارتودنسی با استفاده از ارتودنسی ثابت یا ارتودنسی نامرئی با الاینرهای شفاف، شروع به حرکت دادن دندان هایی می کند که باعث ایجاد انحراف شده‌اند.
• با برطرف شدن تداخل دندانی، فک شما به طور طبیعی به مرکز هدایت می شود. گاهی اوقات برای کمک به این فرآیند، از کش های لاستیکی (الاستیک های بین فکی) به شکل نامتقارن استفاده می شود تا عضلات فک را برای قرارگیری در موقعیت جدید، “آموزش” دهد.
• در پایان درمان، نه تنها دندان های شما مرتب شده اند، بلکه انحراف چانه نیز به طور کامل برطرف شده و تقارن به چهره شما بازگشته است.

اگر انحراف شما اسکلتی باشد، حتما به درمان ترکیبی نیاز دارید

اگر تشخیص داده‌شود که مشکل از استخوان فک است، ارتودنسی انحراف چانه به تنهایی نمی تواند مشکل را حل کند. تلاش برای حل مشکل اسکلتی فقط با ارتودنسی (که به آن کاموفلاژ یا درمان جبرانی می گویند) در موارد انحراف شدید، معمولاً نتایج رضایت بخش و پایداری به همراه ندارد و حتی ممکن است اوضاع را بدتر کند.

راه حل استاندارد و طلایی برای انحراف اسکلتی، درمان ترکیبی ارتودنسی + جراحی فک (ارتوگناتیک) است که طی این 3 مرحله انجام می شود:

مرحله اول (ارتودنسی قبل از جراحی حدود ۱۲-۱۸ ماه)

در این مرحله، متخصص ارتودنسی دندان های شما را روی هر فک به صورت جداگانه مرتب می کند. چرا؟ تا برای روز جراحی آماده شوند. هدف این است که دندان ها در موقعیت ایده آل روی استخوان فک قرار بگیرند.

مرحله دوم (جراحی فک)

جراح فک و صورت، طی یک عمل جراحی در بیمارستان، استخوان فک پایین (و گاهی فک بالا) را برش داده و آن را به مرکز صورت منتقل می کند تا تقارن کامل برقرار شود. سپس فک را با پیچ و پلاک های مخصوص در جای جدید خود ثابت می کند.

مرحله سوم (ارتودنسی بعد از جراحی حدود ۶ ماه)

پس از دوره نقاهت، متخصص ارتودنسی تنظیمات نهایی را برای جفت شدن بی نقص دندان ها در موقعیت جدید فک انجام می دهد. در نهایت این رویکرد ترکیبی، تنها راه حل قطعی و پایدار برای اصلاح انحراف های اسکلتی است و نتایج آن، هم از نظر عملکردی و هم از نظر زیبایی، شگفت انگیز است.

مقایسه روش های درمانی برای انحراف چانه در یک نگاه

آیا می توان انحراف چانه را در کودکی درمان کرد؟

بله، و این بهترین زمان ممکن است! اگر انحراف چانه در سنین پایین (حدود ۷ تا ۱۰ سالگی) تشخیص داده شود، به خصوص اگر از نوع فانکشنال باشد، می توان با دستگاه های ساده ارتودنسی (مانند اکسپندر برای پهن کردن فک بالا) به راحتی آن را درمان کرد. و از تبدیل شدن آن به یک مشکل اسکلتی پیچیده در آینده جلوگیری کرد.

به همین دلیل است که اولین معاینه ارتودنسی در سن ۷ سالگی به شدت توصیه می شود.

سوالات پرتکرار شما در خصوص ارتودنسی انحراف چانه