ارتودنسی پیشگیرانه چه فرقی با ارتودنسی معمولی دارد؟

وقتی صحبت از ارتودنسی می شود، معمولاً ذهنمان به سمت سیم کشی دندان ها در سنین نوجوانی می رود. اما باید بدانید که گاهی می توان خیلی زودتر و با یک مداخله پیشگیرانه، جلوی مشکلات بزرگ تر دندان و فک را در آینده گرفت. در واقع، دو مسیر اصلی برای ارتودنسی وجود دارد: یکی پیشگیرانه است و دیگری درمانی. در این مقاله می خواهیم تفاوت ارتودنسی پیشگیرانه با ارتودنسی معمولی را برایتان توضیح دهیم.
تفاوت ارتودنسی پیشگیرانه و ارتودنسی معمولی چیست؟
برای اینکه بتوانید راحت تر تفاوت ارتودنسی پیشگیرانه و ارتودنسی معمولی را درک کنید ابتدا بیایید آن ها را تعریف کنیم. ما اول با ارتودنسی پیشگیرانه شروع می کنیم.
منظور از ارتودنسی پیشگیرانه چیست؟
ارتودنسی پیشگیرانه به یک سری کارهای ارتودنسی می گویند که در سنین پایین (معمولاً بین ۶ تا ۱۰ سالگی)، انجام می شود. هدف اصلی این نوع درمان جلوگیری از مشکلات شدیدتر دندان و فک در آینده است. در این سن، فک ها هنوز در حال رشد هستند و اگر زودتر دست به کار شویم، می توانیم:
- رشد فک را بهتر هدایت کنیم
- جای کافی برای دندان ها نگه داریم
- و جلوی شلوغی یا کجی شدید دندان ها را بگیریم.

فایده این کار؟ خب این کار باعث می شود در آینده، درمان ساده تر و کم هزینه تر باشد.
ویژگی های اصلی ارتودنسی پیشگیرانه چیست؟
- در دوران دندان های شیری یا مختلط (شیری + دائمی اولیه) آغاز می شود.
- بیشتر بر راهنمایی رشد فک، کنترل فضا و ترک عادات مخرب تمرکز دارد.
- معمولاً شامل دستگاه های متحرک ساده، ریتینرها، دستگاه های جلوگیری از مکیدن انگشت و… است.
- هدف نهایی آن کاهش نیاز به درمان ارتودنسی پیچیده تر در نوجوانی یا بزرگسالی است.
👋 بیشتر بخوانید: منظور از ارتودنسی دیجیتال چیست؟ (بررسی مزایا، معایب و هزینه این روش)
به چه درمان هایی ارتودنسی معمولی می گوییم؟
بخش دوم تفاوت ارتودنسی پیشگیرانه و ارتودنسی معمولی را به تعریف مورد دوم اختصاص می دهیم.
ارتودنسی معمولی یا همان سنتی، درمانی است که بیشتر مردم در سنین نوجوانی یا بزرگسالی با آن آشنایی دارند. این درمان برای صاف کردن دندان هایی انجام می شود که:
- کج درآمده اند
- یا نظم طبیعی خودشان را از دست داده اند.
در این مرحله، استخوان فک تا حد زیادی رشدش کامل شدهاست. به همین خاطر، تمرکز اصلی درمان روی حرکت دادن دندان ها است، نه هدایت رشد فک.

ویژگی های ارتودنسی معمولی چیست؟
- معمولاً از ۱۲ سالگی به بعد انجام می شود.
- با استفاده از براکت های فلزی، سرامیکی، یا الاینرهای شفاف، به اصلاح شلوغی دندان ها، فاصله، اوربایت، آندربایت و… می پردازد.
- طول درمان بیشتر از ارتودنسی پیشگیرانه است (معمولاً ۱.۵ تا ۲.۵ سال).
- در بسیاری از موارد، اگر درمان پیشگیرانه انجام نشود، احتمال نیاز به کشیدن دندان یا جراحی فک بیشتر خواهد بود.
جدول تفاوت ارتودنسی پیشگیرانه و ارتودنسی معمولی در یک نگاه
ویژگی ها | ارتودنسی پیشگیرانه | ارتودنسی معمولی |
زمان شروع درمان | بین ۶ تا ۱۰ سالگی | از ۱۲ سالگی به بعد |
نوع دندان ها | شیری یا ترکیب شیری و دائمی | دندان های کاملاً دائمی |
هدف اصلی | پیشگیری از مشکلات شدید آینده | اصلاح ناهنجاری های ایجادشده |
نوع دستگاه | متحرک، ساده، فانکشنال | ثابت، براکت یا الاینر |
طول درمان | کوتاه تر | طولانی تر |
احتمال نیاز به درمان های پیچیده تر | کاهش می یابد | در صورت نبود پیشگیری، بیشتر است |
مزایای ارتودنسی پیشگیرانه چیست؟
خب حالا که تقریبا تفاوت ارتودنسی پیشگیرانه و ارتودنسی معمولی را فهمیدیم بیایید مزایای روش پیشگیرانه را مرور کنیم این بخش برای والدین محترم است:
- کاهش زمان و هزینه ارتودنسی نهایی
- هدایت صحیح رشد فک و صورت
- جلوگیری از کشیدن دندان در آینده
- کاهش احتمال نیاز به جراحی فک
- حفظ فضا برای رویش دندان های دائمی
چه زمانی باید برای ارتودنسی پیشگیرانه اقدام کرد؟
بر اساس توصیه انجمن ارتودنتیست های آمریکا (AAO)، بهتر است اولین معاینه ارتودنسی کودک را حدود ۷ سالگی انجام دهید. در این سن، حتی اگر در ظاهر هیچ مشکلی هم دیدهنشود، یک متخصص ارتودنسی می تواند نشانه های اولیه مشکلات فکی یا دندانی را تشخیص دهد.

مثلاً ممکن است فک ها هماهنگ نباشند یا فضای کافی برای در آمدن دندان های دائمی نباشد. اگر لازم باشد، متخصص ارتودنسی می تواند همان جا درمان پیشگیرانه را شروع کند تا جلوی مشکلات پیچیده تر در آینده را بگیرد. این معاینه زودهنگام، یک فرصت طلایی است برای اینکه رشد فک و دندان ها به مسیر درست هدایت شود.
آیا درمان ارتودنسی پیشگیرانه جایگزین ارتودنسی معمولی است؟
در بسیاری از مواقع، ارتودنسی پیشگیرانه باعث می شود که یا دیگر نیازی به درمان ارتودنسی در سنین بالاتر نباشد. یا حتی اینکه درمان نهایی خیلی سادهتر، سریع تر و بدون نیاز به کشیدن دندان انجام شود. این یعنی با یک اقدام به موقع، می توانیم از دوران طولانی و سخت ارتودنسی با براکت ثابت در نوجوانی یا بزرگسالی جلوگیری کنیم.
اما با این حال، بر اساس اینکه مشکل اصلی چقدر شدید باشد، ممکن است بعضی از بچه ها حتی بعد از اتمام ارتودنسی پیشگیرانه، به یک مرحله درمانی دیگر (مرحله دوم) با براکت های ثابت در سنین بالاتر نیاز پیدا کنند. هدف اصلی همیشه این است که بهترین نتیجه ممکن برای سلامت و زیبایی لبخند کودک به دست بیاید.
همین الان برای درمان به موقع ارتودنسی اقدام کنید ….
دیدید که زمان بندی درست در ارتودنسی چقدر مهم است؛ مخصوصاً در سنین پایین. نگذارید فرصت طلایی درمان از دست برود و مشکلات دندان و فک پیچیدهتر شوند. همین امروز تصمیم بگیرید و برای یک معاینه اولیه، با متخصص ارتودنسی مشورت کنید تا با برنامه ریزی صحیح، راه را برای یک لبخند زیبا و سالم در آینده هموار کنید. برای ویزیت تخصصی همین الان می توانید با ما در مجموعه کلینیک های دکتر درویش پور در ارتباط باشید.
پرسش های رایج درباره تفاوت ارتودنسی پیشگیرانه و ارتودنسی معمولی
خیر. تنها کودکانی که علائمی از مشکلات رشدی یا فکی دارند، به این نوع درمان نیاز خواهند داشت.
درمان دیرهنگام هم ممکن است موثر باشد، اما مزایای مداخله زودهنگام را نخواهد داشت.
بله. معمولاً کوتاه تر و ساده تر بوده و هزینه کمتری دارد.
تقریبا خیر! اکثر دستگاه های مورد استفاده در این نوع درمان، فشار بسیار ملایمی اعمال می کنند و برای کودک آزاردهنده نیستند.